W dniu 14 września 2021 r w Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze odbył się 19. Objazdowy Festiwal Filmowy WATCH DOCS poświęcony prawom człowieka w filmie w kontekście obecnej sytuacji na Białorusi. WATCH DOCS to jedna z dwóch największych na świecie imprez filmowych poświęconych prawom człowieka. Na festiwalu prezentowane są filmy dokumentalne, w których zaangażowanie na rzecz praw jednostki łączy się ze sztuką filmową. Ponadto w trakcie projekcji spotkania i dyskusje panelowe z udziałem ekspertów, obrońców praw człowieka publicystów i polityków. Tak było w wtorkowy wieczór w Zielonej Górze, gdzie na projekcję filmów o tematyce praw człowieka przybyli mieszkańcy a w śród nich członkowie Stowarzyszenia Przyjaciół Białorusi ?NOWA BIAŁORUŚ? oraz zacni goście: Danuta Przywara z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka organizator festiwalu ponadto Wadim Tyszkiewicz Senator RP oraz Dyrektor Radosław Brodzik z Lubuskiego Urzędu Marszałkowskiego. Zaprezentowano cztery filmy:
1/ ?Co będziemy robić jutro?? reż. Maksim Szwed 2020 Białoruś.
Pierwszy dzień wolności po aresztowaniu podczas mińskich protestów. Milicja aresztowała Maksima Szweda podczas jednej z pierwszych powyborczych demonstracji w Mińsku. Przez kilka dni zastanawiał się, jaki kraj zobaczy po wyjściu z aresztu. Jak będzie wyglądał pierwszy dzień wolności? Dokąd skieruje swoje pierwsze kroki?
2/ ?Jeszcze będzie normalnie? reż. Andrej Kuciła 2020 Białoruś.
Znana białoruska dziennikarka trafiła do szpitala po pobiciu przez milicję. Andrej Kuciła obserwuje ją w szpitalu, do którego trafiła po pobiciu przez milicję podczas demonstracji przeciwko sfałszowanym wyborom. Dlaczego, mając tak wiele do stracenia, zdecydowała się zaryzykować swoją pozycję i jak wyobraża sobie przyszłość?
3/ ?Jak mogę Ci pomóc? reż. Jekaterina Markowiec 2020 Białoruś.
Markawiec ukazuje w swoim filmie pracę psychologów, którzy założyli wolontariackie centrum pomocy dla osób poszkodowanych podczas protestów. Wyrzucenie z siebie traumatycznych przeżyć przynosi pobitym ulgę. Jednak niespotykana brutalność milicyjnych ataków pozostawi w ich psychice głębokie ślady.
4/ ?Tysiąc tóg? reż. Kacper Lisowski 2020 Polska.
Tym razem Warszawa, 11 stycznia 2020 roku. Sędziowie, prokuratorzy i adwokaci z 26 państw europejskich manifestują swoją solidarność z polskimi sędziami walczącymi o utrzymanie resztek niezależności sądownictwa. Maszerują w togach, ramię w ramię z polskimi kolegami, w wielotysięcznym tłumie oklaskujących ich warszawiaków. Kacper Lisowski rozmawia też z uczestniczącymi w marszu tysiąca tóg z europejskimi sędziami jak i polskimi.
Po filmach rozbrzmiała dyskusja, której moderatorem był Marcin Olechnowski koordynator festiwalu z Zielonogórskiego Towarzystwa Edukacyjnego ?CIVILITAS? -współorganizator festiwalu. Przez chwilę po projekcji zapanowała wymowna cisza co obrazowało, że filmy były smutne i przerażające. Tym starszym widzą przywołały przykre wspomnienia z przed lat naszych wydarzeń słusznie minionych.
Marcin Olechnowski zadał zaproszonym gościom następujące pytania: Dlaczego w ogóle powinniśmy rozmawiać o sytuacji na Białorusi?
Czemu sytuacja na Białorusi zaszła aż tak daleko? Jakie są szanse na przywrócenie tam demokracji? Co możemy zrobić dla Białorusinów w Białorusi?
Sytuacja na granicy polsko-białoruskiej – czy można ją rozwiązać z
poszanowaniem praw człowieka? Co możemy zrobić dla Białorusinów przebywających w Polsce, w Zielonej Górze?.
Między innymi Senator W. Tyszkiewicz wspomniał, że ma też korzenie Białoruskie powiedział On Białoruś jest w katastrofalnej sytuacji geopolitycznej z mocnym uzależnieniem politycznym i gospodarczym od Rosji. A wobec tego co dyktator Łukaszenko zrobił swemu narodowi nie cofnie się on ani o krok, gdyż obawia się srogiej kary. Pani Dyrektor D. Przywara z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka zapoznała obecnych z działaniami fundacji i Polski na rzecz pomocy Narodowi Białoruskiemu. Helsińska Fundacja to jedna z najstarszych i największych europejskich organizacji pozarządowych działających na rzecz praw człowieka. HFPC działa przede wszystkim w Polsce, na forum europejskim oraz w państwach powstałych po rozpadzie Związku Radzieckiego. Zajmuje się także działaniami na rzecz ochrony praw jednostki poprzez udział w sprawach sądowych w ramach m.in. Programu Spraw Precedensowych. rozwijanie kultury wolności i praw człowieka w Dyrektor R. Brodzik z Lubuskiego Urzędu Marszałkowskiego zapoznał z kierunkami i celami działania Samorządu Województwa Lubuskiego w zakresie zagranicznej współpracy w tym opowiedział o poczynaniach władz lubuskich w kontekście pomocy tu na miejscu przebywającym w lubuskim obywatelom Białorusi. Nie zabrakło też emocjonalnych głosów obecnych na sali Białorusinów oraz krytycznych opinii ich przyjaciół z towarzystwa na temat kontaktów i sposobu załatwiania spraw obcokrajowców. Zwracano uwagę w ich rozumieniu na opieszałość i biurokratyzm przez lubuskich urzędników. Dla przykładu czas oczekiwania na odpowiedz dla Białorusina u nas wynosi do 18 m-cy a np. w Podlaskim tylko 3 m-ce. Pokaz filmów oraz dyskusję zakończono przesłaniem, że nie pozostawimy samych sobie naszych Białoruskich przyjaciół oraz tym, że wolność nie jest dana raz na zawsze. Że należy jej strzec i realizować w poszanowaniu praw człowieka tak na Białorusi jak i w Polsce. Z uwagi na to, że wspomniane prawa są powszechne należy je z jednakową mocą strzec na całym świecie.
